آندربایت اصطلاحی است برای یک بیماری دندانی که دندان های قسمت جلو و ردیف پایین نسبت به دندانهای جلویی در ردیف بالا ،جلوتر هستند و به سمت بیرون فاصله دارند.
در برخی از موارد آندربایت ممکن است شدید باشد و باعث شود دندان های پایین کاملا به جلو کشیده شوند. موارد دیگر خفیف تر و تقریباً خیلی قابل مشاهده نیستند.
آندربایت دندان یکی از مشکلات بزرگ و ساختاری در استخوان های فک و دندان ها در انسان است و سبب به وجود آمدن پوسیدگی دندان، عفونت لثه، شکستگی دندان‌ها، سختی در صحبت کردن و غذا خوردن و همچنین به وجود آمدن درد در صورت و سر می‌شود.
همانطور که گفتیم آندربایت یا همان مال اکلوژن کلاس ۳ نوعی اختلال یا ناهنجاری فک و دندان محسوب می‌شود. فک پایین در این نوع اختلال از حالت نرمال خارج می‌شود و به سمت جلو می‌رود. به صورت کلی این ناهنجاری سبب می‌شود که فک پایین بر روی فک بالا قرار گیرد، به عبارتی دندانهای فک پایین، دندان‌ها فک بالا را می‌پوشانند. موارد خفیف این ناهنجاری ممکن است مشکلی را به وجود نیاورد اما موارد شدید آن باعث بروز مشکلات بسیاری از جمله جویدن غذا، صحبت کردن، داشتن درد در قسمت فک و … می‌شود.
علت آندربایت چیست؟
1- عادات بد و ناسالم دوران کودکی
در دوران کودکی ممکن است بر اثر دنبال کردن یا اصرار به انجام دادن برخی عادات باعث بروز آندربایت دندان شود. برای مثال موارد زیر میتوانند مستقیما در پیدایش این عارضه نقش داشته باشند:
- مکیدن انگشت شست
- فشار آوردن زبان به دندان ها فک پایین
- استفاده بیش از حد از پستانک بعد از ۳ سالگی
- تغذیه از بطری بعد از سالهای شیرخوار
- ریفلاکس بلع نادرست
2- وراثت یا ژنتیک
همانطور که می‌دانید بسیاری از بیماری‌ها از جمله شکاف لب یا لب شکری ژنتیکی می‌باشند. درباره ایجاد آندربایت نیز این چنین است. در واقع یکی از مهم‌ترین دلایل موثر در نحوه شکل گیری و فرم استخوان‌های فک و حالت قرار گرفتن دندان‌ها روی هم (آندربایت یا همان مال اکلوژن کلاس ۳) ژنتیک شخص می‌باشد. به این معنا که یکی از افراد خانواده شخص بیمار به این ناهنجاری مبتلا باشد، احتمال مبتلا شدن به آندربایت نیز افزایش خواهد یافت.
3- وارد شدن تروما و آسیب حاد
اگر صدمه حاد و شدیدی به صورت یا فک شما وارد شده باشد میتواند منجر به آسیب شدید به فک شما شود. در این وضعیت نحوه قرار گیری فک و یا دندان ها ممکن است تغییر کند.برای مثال فک بالا کمی عقب برود یا فک پایین جلو بیاید. بسیاری از اوقات شما می توانید آسیب وارد شده به فک و جابجایی آن را خیلی زود ترمیم و برطرف کنید، اما بعضی اوقات فک ها بعد از جراحات و حتی جراحی فک و جراحی ارتوسرجری کاملاً بهبود نمی یابند.
4- نبود تناسب و نظم بین فک و دندان‌ها
منظورمان از نبود تناسب و نظم بین فک و دندان‌ها؛ کوچک‌تر بودن، کوتاهی یا بلندی و وجود انحراف استخوانی در فک پایین با دندان‌ها است. موارد ذکر شده میتواند به دلایل مختلفی از جمله ضربه و تروما در تصادفات، سقوط از ارتفاعات بلند و سایر سوانح این چنینی رخ دهد. همانطور که گفتیم این موارد سبب بیرون زدگی دندانهای فک پایین می‌شود.
5- تومور
تومورهای موجود در فک یا دهان انسان می توانند موقعیت دندان ها را به هم ریخته و باعث کج شدن آن ها شوند. تومورها حتی در مواقعی میتوانند باعث بیرون زدن یکی از فک ها شوند. اگر عملکرد تومور طوری باشد که فک تحتانی جلوتر باشد آنگاه ما میگوییم که شما آندربایت دارید.
علائم و عوارض آندربایت کدامند؟
این ناهنجاری با علائم و عوارضی همراه هستند که سبب مشکلات زیادی در فک و صورت می‌شود. این علائم عبارتند از:
- عدم قرارگیری دندان‌ها به صورت درست بر روی یکدیگر
- پوشاندن دندانهای بالایی توسط دندانهای پایینی
- به هم ریختن توازن صورت
- مشکل در گاز زدن انواع مواد‌غذایی
- بروز مشکل در صحبت کردن و گفتار
- بیرون زدگی و بهم ریختگی دندانهای فک پایین
جراحی آندربایت
جراحی فک یکی از روش‌های تهاجمی برای درمان مال اکلوژن کلاس ۳ است که با کمک بیهوشی انجام می‌پذیرد. در واقع جراحی فک هنگامی به عنوان روش درمان پروگناتیسم مندیبل مورد استفاده قرار می‌گیرد که از سن رشد بیمار گذشته باشد، استخوان‌های ناحیه فک قادر به رشد نباشد، میزان جلو آمدگی فک پایین حاد و شدید باشد و بکارگیری روش ارتودنسی جواب ندهد. روش کار به این شکل است که جراح فک پایین را به محل صحیح خود منتقل کرده و سپس با استفاده از تجهیزات مخصوص مانند پیچ و پلاک آن را ثابت می‌نماید.
در مجموع با درمان به موقع مال اکلوژن کلاس ۳ از این مزایا برخوردار خواهید شد:
- کاهش چشمگیر فشار روی دندان‌ها، فک و عضلات صورت
- کاهش احتمال پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثوی
- شستشو و تمیز نمودن آسان‌تر دندان‌ها
- کاهش احتمال ایجاد شکستگی در دندان‌ها
- عدم ایجاد اختلال مفصلی تمپورومندیبولار
هزینه درمان آندربایت
هزینه درمان پروگناتیسم مندیبل یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های افراد مبتلا به این ناهنجاری است. بسیاری از افراد به دلیل هزینه تقریبا زیاد درمان، آن را جدی نمی‌گیرند که همین امر سبب بروز مشکلات جدی‌تر و حادتر می‌شود. در نهایت پیگیری نکردن درمان این عارضه سبب پرداخت هزینه بیشتر در گذشت زمان است زیرا رفته رفته این آسیب جدی‌تر خواهد شد و دیگر اندام‌های بدن را نیز درگیر می‌کند. هزینه درمان آندربایت به مواردی که در ادامه ذکر کرده‌ایم بستگی دارد:
- هزینه ابزارآلات و تجهیزات مورد نیاز برای ارتودنسی مانند هدگیر، بریس، گگ دهانی، جنس سیم و …
- هزینه بررسی وضعیت دهان و فک، جلسات ارتودنسی، دستمزد ارتودنتیست
- هزینه ابزار‌های مورد نیاز، اتاق عمل، بستری شدن، داروها و … برای انجام جراحی فک
- این نوع از ناهنجاری‌ها تحت پوشش بیمه نیز قرار می‌گیرند اما هزینه طبق تعرفه شرکت بیمه با مرکز درمانی حساب می‌شود
نتیجه گیری
همانطور که گفتیم پروگناتیسم مندیبل یا آندربایت یعنی جلو آمدن فک پایین و پوشش دندانهای بالایی توسط دندانهای پایینی. این نوع ناهنجاری که در فک و صورت به وجود می‌آید عوارض بسیار شدیدی دارد که در برخی موارد به سوء هاضمه افراد نیز منجر می‌شود. همچنین این افراد دچار سردردهای مزمن نیز می‌شوند که در برخی موارد بسیار رنج‌آور است. درمان مال اکلوژن کلاس ۳ را جدی بگیرید زیرا هرگونه سهل انگاری در درمان این ناهنجاری سبب هزینه بیشتر و عواقب جبران‌ناپذیر در آینده می‌شود.