بازسازی صورت به روش میکروواسکولار یکی از پیشرفتهترین و مؤثرترین تکنیکهای جراحی ترمیمی در حوزه سر و گردن است که به بازیابی عملکرد و ظاهر طبیعی صورت پس از آسیبهای شدید، جراحیهای تومور، یا نقایص مادرزادی کمک میکند. در این مقاله، به بررسی جامع این روش، مزایا، کاربردها، مراحل جراحی، مراقبتهای پس از عمل میپردازیم.
بازسازی صورت میکروواسکولار چیست؟
بازسازی میکروواسکولار (Microvascular Reconstruction) به معنای انتقال بافتهای زنده (پوست، عضله، استخوان یا ترکیبی از آنها) از یک ناحیه بدن به ناحیهای دیگر، بهویژه صورت، با اتصال مجدد رگهای خونی زیر میکروسکوپ است. این روش به جراحان امکان میدهد تا نواحی آسیبدیده یا برداشتهشده را با بافتهای سالم جایگزین کنند و عملکردهایی مانند گفتار، بلع و ظاهر طبیعی را بازگردانند.
کاربردهای اصلی بازسازی میکروواسکولار صورت
- بازسازی پس از جراحی تومورهای سر و گردن: در مواردی که تومورها در نواحی مانند زبان، فک، گونه یا حنجره برداشته میشوند، بازسازی میکروواسکولار به بازگرداندن ساختار و عملکرد این نواحی کمک میکند.
- ترمیم آسیبهای ناشی از تصادف یا سوختگی: در آسیبهای شدید صورت، این روش به بازسازی بافتهای از دسترفته و بهبود ظاهر بیمار کمک میکند.
- درمان نقایص مادرزادی یا فلج صورت: برای بازگرداندن حرکت و تقارن صورت در بیماران مبتلا به فلج صورت یا نقایص مادرزادی، از این تکنیک استفاده میشود.
- بازسازی پس از درمانهای پرتودرمانی: در مواردی که بافتهای صورت به دلیل پرتودرمانی آسیب دیدهاند، بازسازی میکروواسکولار به ترمیم این نواحی کمک میکند.
مراحل انجام جراحی بازسازی میکروواسکولار
- ارزیابی و برنامهریزی: پزشک با بررسی وضعیت بیمار و نیازهای خاص او، برنامهریزی دقیقی برای جراحی انجام میدهد.
- انتخاب ناحیه دهنده بافت: بافتهای مورد نیاز از نواحی مانند ساعد، ران یا پشت برداشته میشوند.
- برداشتن و آمادهسازی فلپ آزاد: بافت انتخابشده بهطور کامل از ناحیه دهنده جدا شده و برای پیوند آماده میشود.
- اتصال رگهای خونی زیر میکروسکوپ: رگهای خونی بافت پیوندی به رگهای ناحیه گیرنده متصل میشوند تا جریان خون برقرار شود.
- پایش و مراقبت پس از عمل: پس از جراحی، بافت پیوندی بهدقت پایش میشود تا از سلامت و عملکرد آن اطمینان حاصل شود.
مزایای بازسازی میکروواسکولار صورت
- بازیابی عملکرد طبیعی: این روش به بازگرداندن عملکردهایی مانند گفتار، بلع و حرکت صورت کمک میکند.
- بهبود ظاهر و تقارن صورت: با استفاده از بافتهای زنده، ظاهر طبیعی و تقارن صورت بازسازی میشود.
- کاهش عوارض و بهبود کیفیت زندگی: بیماران پس از این جراحی، کیفیت زندگی بهتری را تجربه میکنند.

مراقبتهای پس از جراحی
- پایش منظم بافت پیوندی: بررسی جریان خون و سلامت بافت پیوندی برای جلوگیری از عوارض ضروری است.
- مراقبت از ناحیه دهنده بافت: نواحی که بافت از آنها برداشته شدهاند نیاز به مراقبت ویژه دارند.
- توانبخشی و فیزیوتراپی: برای بازگرداندن عملکردهای طبیعی، جلسات توانبخشی توصیه میشود.
نتیجهگیری
بازسازی صورت به روش میکروواسکولار یک تکنیک پیشرفته و مؤثر برای بازگرداندن عملکرد و ظاهر طبیعی صورت در بیماران با آسیبهای شدید یا پس از جراحیهای تومور است. با برنامهریزی دقیق، انتخاب مناسب بافتهای پیوندی و مراقبتهای پس از عمل، میتوان نتایج مطلوبی را برای بیماران به ارمغان آورد.