جراحی فک ، یکی از جراحی‌های تخصصی در حوزه ارتودنسی و جراحی دهان و فک و صورت است که با هدف اصلاح مشکلات ساختاری، عملکردی و زیبایی در فک بالا یا پایین انجام می‌شود.
این نوع جراحی می‌تواند تأثیر زیادی بر بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد. یکی از پرسش‌های رایج در میان افراد متقاضی این عمل، مدت زمان انجام جراحی است. در این مطلب، به بررسی مدت زمان جراحی فک، عوامل مؤثر بر زمان‌بندی آن، و نکات مرتبط با دوره‌های پیش و پس از جراحی می‌پردازیم.
مدت زمان جراحی فک
مدت زمان جراحی فک به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله نوع جراحی، میزان پیچیدگی مشکل فک، و تجربه جراح. به طور کلی، جراحی فک می‌تواند بین ۲ تا ۶ ساعت طول بکشد. در مواردی که هر دو فک نیاز به جراحی داشته باشند یا مشکلات پیچیده‌تری وجود داشته باشد، ممکن است زمان جراحی طولانی‌تر شود.
الف) جراحی فک بالا
عمل فک بالا (ماگزیلا) معمولاً برای اصلاح ناهنجاری‌هایی مانند جلو یا عقب بودن فک بالا، یا عدم تقارن در این ناحیه انجام می‌شود. این نوع جراحی معمولاً بین ۲ تا ۴ ساعت زمان می‌برد.
ب) جراحی فک پایین
جراحی فک پایین (ماندیبل) معمولاً برای اصلاح مشکلاتی مانند جلو بودن بیش از حد یا عقب‌ماندگی فک پایین انجام می‌شود. این جراحی نیز به طور متوسط ۲ تا ۴ ساعت طول میکشد.
ج) جراحی دو فک
در برخی موارد، جراح نیاز دارد هر دو فک را جراحی کند. این نوع جراحی که به آن “جراحی دو فک” یا “بی‌مکسیلار” گفته می‌شود، ممکن است بین ۴ تا ۶ ساعت طول بکشد.
د) جراحی‌های جزئی یا اصلاحی
در مواردی که نیاز به اصلاحات جزئی باشد، مانند برش‌های کوچک یا تنظیم‌های خفیف، مدت زمان جراحی ممکن است به ۱ تا ۲ ساعت کاهش یابد.
عوامل مؤثر بر مدت زمان جراحی
الف) پیچیدگی مشکل فک
هرچه ناهنجاری فک شدیدتر و پیچیده‌تر باشد، مدت زمان جراحی بیشتر خواهد بود. برای مثال، اصلاح مشکلاتی که نیاز به جابجایی‌های بزرگ استخوانی یا بازسازی ساختارهای اطراف دارند، زمان بیشتری می‌طلبد.
ب) تجربه جراح
مهارت و تجربه جراح یکی از عوامل مهم در کاهش مدت زمان جراحی است. جراحان با تجربه بالا معمولاً می‌توانند عمل را با دقت بیشتر و در زمان کوتاه‌تری انجام دهند.
ج) تکنیک‌های جراحی
روش‌ها و تکنیک‌های مورد استفاده در جراحی نیز می‌توانند بر مدت زمان عمل تأثیر بگذارند. برای مثال، استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته مانند جراحی با کمک کامپیوتر (CAS) یا سیستم‌های هدایت سه‌بعدی می‌تواند روند جراحی را سریع‌تر و دقیق‌تر کند.
د) وضعیت سلامت بیمار
سلامت عمومی بیمار، وضعیت دندان‌ها و فک، و وجود بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند مدت زمان جراحی را تحت تأثیر قرار دهد. در بیمارانی که مشکلات پیچیده‌تری مانند شکستگی‌های قدیمی یا عفونت دارند، جراحی ممکن است زمان بیشتری ببرد.
مراحل قبل از جراحی و تأثیر آن بر زمان‌بندی
الف) آماده‌سازی ارتودنسی
یکی از مراحل مهم قبل از جراحی فک، درمان ارتودنسی است. در بسیاری از موارد، بیمار باید قبل از جراحی از براکت‌های ارتودنسی استفاده کند تا دندان‌ها در موقعیت مناسب قرار گیرند. این مرحله ممکن است بین ۶ تا ۱۸ ماه طول بکشد.
ب) آزمایش‌ها و برنامه‌ریزی
قبل از جراحی، بیمار باید آزمایش‌های لازم از جمله سی‌تی‌اسکن، رادیوگرافی، و قالب‌گیری سه‌بعدی را انجام دهد. همچنین، جراح و ارتودنتیست برنامه جراحی را به دقت طراحی می‌کنند. این مراحل به طور معمول چند هفته زمان می‌برد.
دوره بهبودی پس از جراحی
مدت زمان جراحی تنها بخشی از روند درمان است و دوره بهبودی پس از عمل نیز نقش مهمی در موفقیت جراحی دارد.
الف) بستری در بیمارستان
پس از جراحی، بیمار معمولاً باید بین ۱ تا ۳ روز در بیمارستان بستری باشد تا وضعیت عمومی او تحت نظر باشد.
ب) دوران نقاهت اولیه
دوران نقاهت اولیه، که شامل کاهش تورم، بهبود زخم‌ها، و بازگشت تدریجی به فعالیت‌های روزمره است، معمولاً ۲ تا ۶ هفته طول میکشد.
ج) دوره کامل بهبودی
بهبودی کامل و بازگشت به عملکرد طبیعی فک ممکن است تا ۶ ماه یا حتی یک سال طول بکشد. در این مدت، بیمار باید جلسات فیزیوتراپی و مراجعات دوره‌ای به جراح را ادامه دهد.
نکات مهم برای کاهش زمان جراحی و بهبودی
الف) انتخاب جراح ماهر
انتخاب یک جراح باتجربه و مرکز درمانی مجهز می‌تواند به کاهش زمان جراحی و بهبود سریع‌تر کمک کند.
رزرو نوبت دکتر شهاب الدین عزیزی بهترین جراح فک تهران
ب) رعایت دستورات قبل و بعد از جراحی
پیروی دقیق از دستورات پزشک در دوران قبل و بعد از عمل، از جمله رعایت رژیم غذایی، مصرف داروها، و انجام تمرینات فک، می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند.
ج) حفظ سلامت عمومی
داشتن تغذیه مناسب، پرهیز از مصرف دخانیات، و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت می‌تواند احتمال بروز عوارض و زمان نقاهت را کاهش دهد.
نتیجه‌گیری
مدت زمان جراحی فک بسته به نوع جراحی، میزان پیچیدگی، و وضعیت بیمار متغیر است و معمولاً بین ۲ تا ۶ ساعت طول میکشد. با این حال، زمان کلی درمان، شامل مراحل قبل و بعد از جراحی، ممکن است چندین ماه تا یک سال به طول بیانجامد. رعایت دستورات پزشک، انتخاب جراح مجرب، و صبوری در طول فرآیند درمان می‌تواند به دستیابی به بهترین نتایج ممکن کمک کند.