آپنه خواب چیست؟ sleep apnea بیماری است که فرد هنگام خواب در نفس کشیدن دچار مشکل می شود؛ به طوری که به صورت مقطعی و در چند ثانیه، اکسیژنی به بدن نمی رسد. کاهش سطح اکسیژن سبب فشار به ریه ها و قلب شده و بیماری هایی چون نارسایی قلب، دیابت، فشار خون و غیره را به همراه دارد. نوع انسدادی یکی از رایج ترین انواع آپنه خواب محسوب می شود که مهم ترین دلیل ایجاد آن، چاقی است. برای درمان آپنه خواب انسدادی، راه های مختلف کاهش وزن مانند رژیم لاغری، مراجعه به جراح چاقی، جراحی فک و… وجود دارد که می توانید آن ها را امتحان کنید.
آپنه انسدادی خواب به این معنی است که بافت نرم پشت گلو در هنگام خواب فرو می ریزد و بسته می شود و باعث می شود تنفس شما متوقف شود. بدن شما با بیدار کردن شما تنفس شما را از سر می گیرد. این چرخه می تواند چندین بار – احتمالاً صدها – در طول شب اتفاق بیفتد. این عارضه منجر به خرو پف، سندروم مقاوت راه هوایی و … می گردد. هر کسی ممکن است از آپنه خواب رنج ببرد – حتی کودکان – اما این مشکل در مردان بالای ۴۰ سال که اضافه وزن دارند شایع‌تر است. جراحی خواب یک راه حل مناسب است که می تواند مشکل آپنه خواب را درمان نماید.
جراحی خواب چیست؟
جراحی خواب، عملی است که در آن متخصص مشکلات تنفس در هنگام خواب را درمان کرده و به بیمار کمک می کند که بتواند خواب راحت را تجربه کنند .هنگام مراجعه به متخصصان وضعیت بافت های نرم گلو ارزیابی می شود و درمان مناسب تعیین می گردد تا بیماران بتوانند بهتر بخوابند و نفس بکشند. اگر به شما گفته شده است که در طول خواب با صدای بلند خروپف می کنید یا به طور ناگهانی از خواب بیدار می شوید، ممکن است از آپنه انسدادی خواب رنج ببرید.
علائم آپنه خواب کدامند؟ از کجا بفهمم که من یا فرزندم این مشکل را داریم؟
هرچند که مهم ترین و قابل توجه ترین علامت آپنه خواب، خروپف کردن است، اما به جز این، علائم دیگری به این بیماری آدرس می دهند. البته علائم می توانند از فردی به فرد دیگر و حتی از کودکان به بزرگسالان کمی متفاوت باشند. در ادامه، ابتدا علائم این بیماری در کودکان سپس در بزرگسالان لیست شده اند.
علائم آپنه خواب در کودکان
- خستگی
- بی حالی
- کاهش سطح یادگیری و تضعیف عملکرد تحصیلی در مدرسه
- تنفس دهانی
- تحریک پذیری شدید
- تغییرات خلقی
- مشکلات رشد
- مشکلات رفتاری
علائم آپنه در بزرگسالان
- خرناس کشیدن در خواب
- انواع مشکلات تنفسی
- خستگی مکرر
- کاهش تمرکز
- تحریک پذیری
- خواب آلودگی در روز
- خوابیدن هنگام رانندگی یا در محل کار
- تغییرات وزنی
- خشک شدن دهان
تشخیص آپنه خواب
اگر متوجه شدید که علائم آپنه خواب را دارید، نیاز است که به یک متخصص مراجعه کنید تا در صورت تشخیص و تایید آن، بتواند نوع و شدت آن را شناسایی کند. برای مشخص کردن این بیماری، یکی از دو آزمایش زیر انجام می شود.
۱. پلی سومنوگرافی (PSG)
در این آزمایش جامع، نیاز است یک شب را در آزمایشگاه خواب تحت نظر تکنسین بخوابید، تا عملکرد عوامل زیر، در شما ارزیابی شود.
- سطح اکسیژن خون
- عملکرد الکتریکی مغز
- حرکات چشم
- الگو تنفس
- جریان هوا
- ضربان قلب
- فعالیت های عضلانی
۲. تست خواب خانگی (HST)
در این تست تشخیص، شما شب با حسگرهایی روی سر، انگشتان دست و قفسه سینه که هرکدام وظایفی دارند، می خوابید. حسگرهای روی مغز، زمان به خواب رفتن و امواج مغزی را اندازه می گیرند. حسگرهای روی انگشتان، سطح اکسیژن خون و روی قفسه سینه، ضربان قلب را محاسبه می کنند. تست خواب خانگی نسبت به پلی سومنوگرافی ضعیف تر بوده و موارد کمتری را اندازه گیری می کند. این تست برای افرادی با مشکلات بی خوابی، سندرم پای بی قرار، اختلالات ریتم شبانه، پاراسومنیا، نارکولپسی و حتی آپنه خواب مرکزی، مناسب نیست.
کاندیدای مناسب جراحی خواب
آپنه خواب وضعیتی است که در آن تنفس در خواب متوقف می شود. این زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه های گلو و زبان بیش از حد شل می شوند و باعث مسدود شدن راه هوایی شما می شود. برخی دستگاه ها ممکن است به باز ماندن راه هوایی شما کمک کنند. اما این روش درمان مشکلات تمام افراد را برطرف نمی کند. در واقع جراحی خواب مناسب افرادی است که:
- چندین ماه دستگاه های مخصوص باز نگه دار راه تنفسی را امتحان کرده اند و علائم آپنه خواب بهبود نیافته است.
- نمی توانند خواب آرام داشته باشند، زیرا دستگاه های مخصوص باز نگه دار راه تنفسی برای آنها ناراحت کننده است.
- افراد با مشکلات ساختاری در بینی یا گلو از جمله انسداد بینی.
- افرادی که دارای اضافه وزن هستند.
- افرادی که دارای خروپف های طولانی هستند.
چه عواملی باعث بروز آپنه انسدادی در خواب در کودکان می شوند؟
مهم ترین علل بروز آپنه خواب در کودکان و بزرگسالان عبارتند از:
- بزرگ بودن (یا شدن) ساختارهای اطراف راه ها و مجاری تنفسی در دهان و انتهای دهان (مانند زبان و زبان کوچک و لوزه ها)، یا در پشت بینی (مانند آدنوئیدها یا لوزه ها)
- ناهنجاری های رشد در فک بالا یا راه هوایی (مانند تنگ بودن کام یا سقف دهان یا کوچک بودن مادرزادی مجرای تنفسی )
- تب یونجه و آلرژی های طولانی مدت
- چاقی کودکان و بزرگسالان
- ضعف عضلانی یا ضعف عضلات
- و …..
انواع روش های جراحی خواب
هنگامی که جراحی به بهترین گزینه درمانی برای بیماران تبدیل می شود، تکنیک های جراحی پیشرفته ای برای آپنه انسدادی خواب ممکن است انجام شود.
- جراحی (UPPP): در این روش بافت پشت گلو برداشته می شود که ممکن است آپنه خواب و خروپف را برای برخی افراد کاهش دهد.
- جراحی تراکئوستومی: تقریباً همیشه آپنه خواب ناشی از انسداد راه هوایی فوقانی را درمان می کند. اما درمان‌های دیگر تقریباً به همان اندازه در اکثر افراد مؤثر است. اما ممکن است پس از جراحی عوارضی اتفاق بیافتد.
سایر انواع جراحی که ممکن است برای درمان آپنه خواب استفاده شود عبارتند از:
- پیشروی فک پایین: که فک بالا و پایین را به سمت جلو حرکت می دهد تا اندازه راه هوایی افزایش یابد.
- فرسایش با فرکانس رادیویی: که اندازه زبان یا بافت دیگری را که ممکن است جریان هوا را به ریه ها مسدود کند، کاهش می دهد.
- تحریک اعصاب: دستگاهی در قسمت فوقانی قفسه سینه کاشته می شود. الگوی تنفس را حس می کند و ماهیچه های راه هوایی را برای باز نگه داشتن راه هوایی تحریک می کند.
- در برخی موارد ممکن است از سپتوپلاستی، درمان بزرگی شاخک بینی و جراحی سینوس نیز در جراحی خواب استفاده شود.
مراحل جراحی خواب چیست؟
جراحی خواب جراحی است که برای درمان مشکلات وقفه تنفسی خواب استفاده می شود. این جراحی تمام مشکلات آپنه خواب را درمان می کند و دارای مراحل زیر است:
مرحله اول
در این مرحله برش هایی در زیر گلو ایجاد و با کمک دستگاهی نخ های جراحی در ماهیچه های فک جایگذاری می گردد.
مرحله دوم
در این مرحله با انجام تنظیماتی نخ های بخیه در فک ثابت می گردد.
مرحله سوم
ماهیچه ها جا به جا می گردد تا کانال تنفس نرمال شود و امکان تنفس بدون وقفه فراهم شود.
مرحله چهارم
بخیه زدن موضع
هزینه جراحی خواب
هزینه جراحی خواب بسته به حاد بودن وقفه تنفسی خواب، نوع روش جراحی، تخصص پزشک، مدت بستری در بیمارستان و درمان های تکمیلی متفاوت می باشد. به منظور اطلاع از هزینه ها ضروری است که به متخصص جراحی فک و دهان و صورت مراجعه کرده و مورد معاینه و بررسی مجاری تفسی و تست های مربوطه قرار بگیرید.
کلام آخر
اگر فکر می کنید از آپنه خواب رنج می برید، باید یک پزشک متخصص جراح فک و صورت در تهران را ملاقات کنید. اگر به شدت از این عارضه رنج می برید و کمبود خواب شما را به شدت خسته می کند، ممکن است متخصص شما انجام جراحی خواب را به شما پیشنهاد دهد. با انجام جراحی خواب می توانید از تمام علائم آپنه انسدادی خواب برای همیشه رهایی یابید. در پایان توصیه می شود در صورت تشخیص آپنه خواب و درمان آن به بهترین متخصص جراحی فک و صورت در تهران مراجعه نمایید.