در صورتی که مشکلات فک با ارتودنسی قابل درمان نباشد، جراحی فک می تواند گزینه مناسبی برای بیمار باشد. در اکثر موارد، بیماران قبل و بعد از جراحی و تا زمان بهبود و توازن کامل فک ها، از بریس های فانکشنال استفاده می کنند. متخصص ارتودنسی می تواند با جراح فک و صورت همکاری کرده و برنامه درمانی بیمار را مشخص کند.
پس از توقف رشد فک ها (در حدود ۱۴ تا ۱۶ سالگی در خانم ها و ۱۷ تا ۲۱ سالگی در آقایان) بیمار برای انجام جراحی فک آماده خواهد بود.
جراحی فک که با نام ارتوگناتیک نیز شناخته می شود، نوعی جراحی درمانی زیبایی است که به اصلاح بی نظمی و عدم توازن استخوان های فک پرداخته و آنها را صاف و موزون می کند تا ظاهر چهره و دندان ها را بهبود بخشد.
تغییر چهره به وسیله جراحی فک و جراحی اصلاحی فک در بیماران غالبا طیف گسترده ای را در بر می گیرد. جراحی ارتوگناتیک برای اصلاح مشکلات عملکردی است که توسط یک جراح فک و صورت و به منظور برطرف کردن بی نظمی آرواره ها و دندان ها و بی نظمی اسکلتی انجام می گیرد. از این رو بیماران می توانند علاوه بر تغییر چهره به وسیله جراحی فک شاهد بهبود در عملکرد، صحبت کردن، جویدن و حتی راحتی در تنفس نیز باشند.برای انجام تغییر چهره به کمک جراحی ارتوگناتیک معاینه داخلی دهان کاملا ضروری است دراین جراحی موقعیت دندان ها باید به طور کامل در نظر گرفته شود.
برخی بیماران علاقه مندند که جراحی ارتوگناتیک فک را در درجه اول به منظور تغییر در چهره خود انجام دهند. برخی دیگر ممکن است به دنبال تغییر در بایت باشند. صرف نظر از هدفی که بیماران به منظور آن جراحی ارتوگناتیک را انجام می دهند هردو ویژگی یعنی انسداد دندان ها و زیبایی صورت باید با هم در یک طرح و برنامه درمانی گنجانده شوند. چیزی که از طریق عمل جراحی به دنبال رسیدن به آن هستیم مقایسه خط وسط دندان یعنی خط بین سمت چپ و راست نسبت به خط وسط صورت است. اگر آنها هم تراز نیستند درمان برای اصلاح آنها از طریق ارتودنسی دندان یا جراحی باید صورت گیرد. در این گونه مواقع عمل جراحی برای برطرف کردن انحراف اهمیت بیشتری دارد. دراغلب بیماران عدم تقارن در یکی از دو فک مشاهده شده است.
اگر از مشکلات زیر رنج می برید، به جراحی فک نیازمند هستید
- دشوار بودن جویدن غذا یا گاز گرفتن : در صورتی که فک ها به شکل مناسبی روی هم جفت نشوند، جویدن غذا به شکلی نرمال ممکن نبوده و اغلب با درد و ناراحتی همراه خواهد بود. این امر می تواند تاثیرات منفی را بر روی کیفیت زندگی بیمار بر جای گذارد.
- فک پایین عقب رفته یا جلو آمده : اگر فک بالا و پایین نسبت به یکدیگر در وضعیت متناسبی قرار نداشته باشند، این امر می تواند باعث بروز مشکلات هماهنگی فک و آسیب دیدگی آنها شود.
- ناهنجاری در خواب : جراحی فک پایین یکی از گزینه هایی است که می تواند به بیمارانی که دچار ناهنجاری های خواب هستند کمک کند تا از کیفیت خواب بهتری بهره مند شوند. این پروسیجر باعث می شود که فک، زبان و گلو به سمت جلو حرکت کرده و فضای بیشتری برای جریان هوا خلق شود.
- شکل صورت نامتقارن از نمای روبرو و نیمرخ : این دغدغه زیبایی اغلب حاکی از مشکلات مربوط به جفت شدگی فک است. بزرگ یا کوچک کردن فک، یکی از پروسیجرهایی است که برای درمان این مشکل، مورد استفاده قرار می گیرد.
- آسیب دیدگی یا نقص های مادرزادی : انواع مختلف آسیب های وارد شده به فک یا ناهنجاری های مادرزادی را می توان با استفاده از عمل فک درمان نمود.
ژنتیک نقش بسیار مهمی را در رشد ناهنجار اسکلت ایفا می کند. مشکلات مربوط به جفت شدگی فک از منابع مختلفی ریشه می گیرند. در برخی موارد، فک بالا و پایین با سرعت های مختلفی رشد می کنند. رایج ترین مشکل مربوط به فک، کوچک بودن فک پایین است و دومین مشکل رایج در فک را می توان به جلو آمدگی بیش از حد فک پایین نسبت داد
ایرادات مربوط به نامتقارن بودن ساختار اسکلتی فک عموماً در طول دوره جوانی قابل تشخیص بوده و یکی دیگر از دلایلی است که نیاز به انجام جراحی اصلاحی فک را الزامی می نماید. برای مثال وقتی فک پایین نامتقارن باشد، یک بایت نامتقارن را موجب می شود. همین امر باعث می شود که دندان ها در مقایسه با دندان هایی که به خوبی جفت می شوند، در معرض فرسایش بیشتری قرار گیرند. نقص های مادرزادی، وارد آمدن ضربه شدید و سایر آسیب ها نیز می تواند جفت شدگی فک را تحت تاثیر قرار دهد.
چه مدت پس از جراحی فک می توان متوجه تغییرات صورت شد؟
برای چند روز اول پس از جراحی فک، صورت ورم و کبودی دارد به همین دلیل نمی توان به درستی تغییرات را مشاهده کرد. به محض خوابیدن ورم صورت و کمرنگ شدن کبودی ها، بیمار می تواند متوجه تغییرات چهره شود.
نکاتی درباره تغییرات چهره پس از جراحی فک
جراحی فک می تواند تغییرات بسیار زیادی را در چهره ایجاد کند و اعتماد به نفس را به طور چشمگیری افزایش دهد. اما در ادامه به این تغییرات به صورت جزئی می پردازیم:
جراحی فک کل قسمت های چهره را تغییر می دهد
در جراحی فک، استخوان فک توسط جراحی بریده و شکل می گیرد و بر اساس نیاز بیمار به سمت جلو یا عقب برده می شود. سپس در جای جدید محکم می شود و موجب به وجود آمدن چهره ای کاملا جدید در نیمه پایینی صورت خواهد شد.
در برخی موارد، نیاز به اضافه کردن استخوان از سایر بخش های بدن دارد
در اغلب موارد طی جراحی چانه و فک، نیاز به برداشتن استخوان از پهلو، پا یا دنده ها وجود دارد. این استخوان به استخوان فک و در قسمتی که چانه را احاطه کرده، اضافه می شود و توسط سیم های موقتی تا زمانی که به استخوان اصلی جوش بخورد، سر جایش نگه داشته می شود. این جراحی می تواند به طور قابل توجهی، طول و عرض چانه بیمار را تغییر دهد و به نیم رخ و تمام رخ بیمار عمق، بُعد و تقارن بخشد.
جراحی فک برای اصلاح اُوربایت اغلب موجب ترمیم لبخند لثه ای می شود
این نوع جراحی فک، موجب عقب رفتن استخوان فک و تغییر شکل چانه و ویژگی بخشیدن به چهره می شود.
جراحی فک برای اصلاح اُوربایت ظاهر بینی های بزرگ را بهبود می بخشد
در واقع جراح با جلو بردن فک که ساختار حمایتی صورت است، موجب ویژگی بخشیدن به صورت می شود. فکین پایه و اساس ساخت اکثر قسمت های چهره است و تغییر آن متعاقبا موجب تغییرات اساسی در اطراف این بخش می شود.
نتیجه جراحی فک
اصلاح بی نظمی های فکین و دندان ها در جراحی فک می تواند منجر به:
- تعادل و تقارن نیمه پایینی چهره
- بهبود عملکرد دندان ها
- بهبود خواب، تنفس، جویدن و بلع
- بهبود اختلالات گفتاری
- بهبود ظاهری
- افزایش اعتماد به نفس شود.