کوچک بودن فک بالا، پیش درآمد بسیاری از مشکلات شایع در بزرگسالی و دوران بلوغ است. این عارضه در سنین کودکی آغاز شده و به دلیل ایجاد فضای محدود و ناکافی به منظور رویش و رشد دندان های دائمی، منجر به ایجاد بدشکلی های استخوانی-فکی و ساختار دندان ها در سنین بزرگسالی خواهد شد. تشخیص و درمان زودهنگام و به موقع این عارضه اهمیت بسیار زیادی داشته و از بروز مشکلات و آسیب های غیرقابل جبران، پیشگیری موثر خواهد نمود.
در حالت طبیعی فک بالا دارای اندازه و عرضی بیشتر از فک پایین بوده و در صورت بستن دهان، دندان های فک بالا، سطح بیرونی دندان های فک پایین را پوشش خواهند داد. تنگی، کوچک بودن و رشد ناقص ساختار فک بالا و قرارگیری دندان های فک بالا در سطح داخلی دندان های فک پایین، حالتی غیر طبیعی و نامطلوب در ساختار استخوان فک و دندان های دائمی است. رشد ناقص و نامناسب، از مهمترین دلایل تنگی و کوچک بودن فک بالا به شمار می آید.
فک بالا و فک پایین در حالت طبیعی باید متناسب و بر روی هم منطبق باشند. اگر هنگام بسته شدن دهان، فک بالا کمی عقب تر از فک پایین قرار داشته باشد، فرد به بیماری عقب بودن فک بالا یا ریورس اورجت یا آندربایت مبتلا می باشد. ژنتیک و ابتلای یکی از والدین به این ناهنجاری از عوامل اصلی در بروز این مشکل می باشد
عوامل ایجاد کننده تنگی فک بالا
مهمترین و اصلی ترین عوامل ایجاد کننده تنگی فک بالا عبارتند از:
- تنفس طولانی مدت دهانی به دلایل مختلفی مانند آلرژی، سینوزیت و …
- مشکلات ژنتیکی و وراثتی
- رشد محدود و ناکافی استخوان های فک بالا
- ضربه و فشارهای شدید گونه
- مکیدن بیش از حد انگشت و پستانک در دوران کودکی
عوارض ناشی از عقب بودن فک بالا
- اختلال دندانی
- امکان پوسیدگی زودرس دندان
- درد فک و اختلالات مانند درد مزمن مفصل
- تغییراتی در ظاهر دندان ها ، فک ها و مشکلات زیبایی
- اختلالات جویدن و بلعیدن
- اختلالات گفتاری
- عدم اعتماد به نفس و افسردگی
- مشکلات تنفسی و آلرژی
درمان های رایج کوچک بودن فک بالا چیست؟
در حالت کلی روش های درمان و پیشگیری از ایجاد مشکلات جدی تر به دنبال کوچک و یا تنگ بودن فک بالا، به دو شکل روش وابسته به جراحی و روش غیر وابسته به جراحی برای بیماران انجام خواهد شد.
روش جراحی
این نوع از درمان، یکی از مهمترین روش های درمانی کوچک بودن فک بالا، بویژه در بزرگسالان است. در این روش، ساختار نامناسب فک بوسیله متد های جراحی برطرف خواهد شد.
روش غیر جراحی
این روش از درمان کوچک بودن فک بالا و تنگی کام، طرفداران بیشتری داشته و به عنوان خط اول درمان توسط متخصص ارتودنتیست انجام خواهد شد. در این روش از درمان تنگی فک بالا بسته به وضعیت آناتومیک استخوان های فک متقاضی و بسیاری از پارامترهای دیگر، یکی از روش های ارتودنسی توسط متخصص انتخاب شده و انجام خواهد شد. رایج ترین ابزار و روش های منتخب در این درمان عبارتند از:
گسترش دهنده فک بالا
از این وسیله به منظور افزایش تحریک رشد استخوان فک بالا و اصلاح چینش دندان ها به دلیل کوچک بودن و تنگی فک بالا استفاده خواهد شد.
دستگاه های ارتوپدی
این نوع از ابزارهای مورد استفاده به منظور درمان کوچک بودن فک بالا از انواع مختلفی مانند chin cup و یا دستگاه Reverse chin cupبرخوردار بوده و معمولا در سنین کودکی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. اهداف اصلی استفاده از این ابزار عبارت اند از:
ایجاد تناسب رشدی در فک بالا و پایین
کاهش رشد فک پایین
افزایش و تحریک رشد فک بالا
هزینه درمان تنگی فک بالا
پیش از هر چیزی باید ذکر نمود که هزینه های مربوط به درمان جراحی و غیرجراحی تنگی و کوچک بودن فک بالا، تحت پوشش هیچ یک از بیمه های درمانی نبوده و بر عهده متقاضی خواهد بود. هزینه کلی درمان تنگی فک بالا، بسته به پارامترهای مختلفی مانند نوع درمان کاندید شده، سن بیمار، احتیاج و یا عدم نیاز به درمان های ضروری پیش از اقدام اصلی و انتخاب کلینیک درمانی کاملا متفاوت خواهد بود. هزینه های مربوط به این درمان در نخستین جلسه مشاوره بیمار توسط دندانپزشک مشخص شده و به وی اطلاع داده خواهد شد.