تومورها و کیست های فک و دهان، ضایعات نسبتا نادری هستند که در استخوان فک یا بافت های نرم دهان و صورت ایجاد می شوند. این نوع تومورها که گاهی تومورهای ادنتوژنیک نیز نامیده می شوند، می توانند از نظر اندازه و شدت بسیار متفاوت باشند. این نوع رشد می تواند غیر سرطانی یا خوش خیم باشد اما می تواند گاهی هم تهاجمی باشد و به استخوان و بافت اطراف حمله کرده و دندان ها را جابجا کند.
بسته به نوع توده و میزان پیشرفت و علائمی که دارند، گزینه های مختلفی برای درمان تومورها و کیست های فکی وجود دارد.
جراحان و متخصین فک و صورت مانند دکتر شهاب الدین عزیزی بهترین جراح فک در تهران معمولا می توانند به کمک جراحی و در بعضی موارد با دارو یا ترکیبی از هر دو این تومورها را درمان کنند.
علائم تومور فک
تومور به رشد غیر طبیعی سلول ها گفته می شود که به صورت یک توده در می آید. ولی کیست به توده هایی گفته می شود که حاوی مایعات و مواد نیمه جامد است. از جمله تومورهای فک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-آملوبلاستوما : این توده های فک شایع تر هستند و رشد بسیار آهسته ای دارند و معمولاً خوش خیم و غیر سرطانی اند. این نوع از تومور معمولاً در فک بروز می کند و به استخوان ها و بافت های ناحیه فک حمله می کند.
2-گرانولوم یاخته عظیم : این نوع از تومور فک خوش خیم است و معمولاً در فک پایینی بروز می کند. برخی از این تومورها می توانند به سرعت رشد کنند و درد زیادی را موجب می شوند و موجب تخریب استخوان می شوند.
3-کیست دنتیگروس : این نوع کیست در بافت های اطراف دندان ها رشد می کند و دهان را تخریب می نماید. این کیست شایع ترین نوع کیست است که فک را تحت تاثیر قرار می دهد.
علاوه بر موارد مذکور انواع دیگر تومور و کیست های فک هم وجود دارند.
باز نشدن کامل فک ممکن است ناشی از یک تومور در فضاهای جونده (ماضغه) باشد.
علل پیدایش تومور در دهان یا فک
تومورها و کیست های فک ادنتوژنیک از سلول ها و بافت هایی نشأت می گیرند که در رشد طبیعی دندان نقش دارند. تومورهای دیگری که روی فک ها تأثیر می گذارند می توانند غیر ادنتوژنیک باشند، به این معنا که از بافت های دیگر فک که به دندان مربوط نیستند ایجاد می شوند. به طور کلی، علت تومورها و کیست فک مشخص نیست. با این حال، برخی از آنها با سندرم های ژنتیکی در ارتباط هستند
افراد مبتلا به سندرم کارسینوم سلول بازال (nevoid basal cell carcinoma syndrome) که سندرم گورلین (Gorlin-Goltz syndrome) نیز نامیده می شود، فاقد ژن سرکوب کننده تومورها هستند. جهش ژنتیکی که باعث بروز این سندرم می شود ارثی بوده و آن می تواند به ایجاد کراتوسیستهای ادنتوژنیک متعدد در داخل فک ها، سرطان های پوستی متعدد و سایر خصوصیات دیگر شوند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر گمان می کنید که دارای علائم تومور یا کیست فک و دهان هستید بهتر است که با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید. در صورت نیاز، او می تواند شما را به متخصص مناسب برای تشخیص و درمان ارجاع دهد. کلینیک مرسادنت تهران می تواند بهترین گزینه برای شما باشد. به طور کلی اگر شما علائم زیر را تجربه نمودید باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید:
- مشکل در بلع
- مشکل در تنفس
- تب بالا
- درد شدید و ناگهانی که با تورم زیاد همراه است
- حالت تهوع
درمان تومور در دهان یا استخوان های فک
گزینه های درمانی برای این نوع ضایعات معمولا بسته به نوع تومور یا علائم بیمار متفاوت می باشد و از این رو، تیم درمانی، برای از بین بردن آن، اهداف درمان و ترجیحات شخصی فرد را در نظر می گیرند. درمان تومور و یا توده فک و دهان به طور کلی جراحی می باشد و زمانی که پزشک توده را خارج نمود آن را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه می فرستد. پس از اینکه آسیب شناس آن را با دقت بررسی نمود، اطلاعاتی را در اختیار پزشک مربوطه قرار می دهد تا او بتواند بر اساس آن عملکرد بهتری داشته باشد.
اقدامات دیگر عبارتند از:
- درمان پزشکی برای انواع خاصی از تومور یا توده ها
- بازسازی استخوان فک یا دیگر ساختارها که تخریب شده اند.
- ارائه مراقبت های حمایتی برای کمک به بهبود سبک زندگی مانند تغذیه، صحبت کردن و گزینه های درمانی برای جایگزین نمودن دندان از دست رفته
با توجه به مطالب بالا اگر شما نیز علائمی دارید که نوید از احتمال داشتن تومور در دهان یا فک را نشان می دهد فورا با دندانپزشک خود تماس بگیرید. این احتمال وجود دارد که توده ها خوش خیم باشند اما شما نباید غفلت کرده و زمان را از دست بدهید.