صدای مفصل فک چگونه درمان میشود؟
اگر صدادادن فک هنگام جویدن غذا و صحبت‌کردن شما را هم کلافه کرده است، تا انتهای این مقاله از مطب بهترین متخصص جراحی فک در تهران ما را همراهی کنید تا علائم و علل ایجاد صدای مفصل فک و همچنین راه‌های درمان آن را برایتان شرح دهیم.
اغلب اوقات، صدای فک ناشی از حباب‌های گازی است که در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) آزاد می‌شوند؛ درست مانند صدای تق‌تقی که با کشیدن انگشتانتان می‌شنوید. اگر صدای فک همراه با علائم زیر باشد، میتواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر در مفصل TMJ باشد:
- درد: اگر صدای فک همراه با درد در ناحیه فک، صورت، گوش یا سر باشد، این یک زنگ خطر است.
- قفل شدن فک: اگر فک شما به طور موقت قفل میشود و نمی‌توانید دهان خود را کامل باز یا بسته کنید.
- محدودیت در حرکت: اگر باز کردن کامل دهان یا جویدن برایتان دشوار است.
- تغییر در نحوه بسته شدن دندان‌ها (مال اکلوژن): اگر احساس می‌کنید دندان‌های بالا و پایین شما دیگر به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند.
- ساییدگی دندان‌ها (براکسیزم): اگر در طول شب دندان‌قروچه می‌کنید، این میتواند فشار زیادی به مفصل فک وارد کند و باعث صدا دادن آن شود.
- صداهای سابیدن یا خرد شدن: این نوع صداها ممکن است نشان‌دهنده تحلیل رفتن غضروف یا استخوان در مفصل باشند.
روش‌های تشخیص عارضه صدای مفصل فک
برای فهمیدن اینکه چه عاملی باعث صدادادن مفاصل فک شده است، پزشک باید معاینات فیزیکی و آزمایش‌های لازم را انجام دهد. پیش از هر چیز پزشک درباره سابقه بیماری‌های بیمار پرس‌وجو می‌کند. پزشک همچنین مفاصل فک بیمار را از نظر درد یا حساسیت بررسی می‌کند و موقع حرکت فک صدای به وجود آمده را گوش می‌دهد. در طی معاینه عملکرد فک نیز بررسی میشود. پزشک این کار را برای اطمینان از عدم قفل‌شدن فک هنگام باز و بسته‌شدن دهانش انجام می‌دهد.
از اقدامات دیگر که پزشک هنگام معاینه و بررسی فک انجام می‌دهد، بررسی مشکلات عضلات صورت و آزمایش حفره دهانی است. درصورتی‌که مشکل جدی باشد یا علت اختلال در معاینه فیزیکی مشخص نشود، بیمار باید رادیوگرافی کند. به کمک عکس‌برداری اشعه ایکس می‌توان فک‌ها، مفاصل گیجگاهی – فکی و دندان‌ها را مشاهده کرد. ممکن است لازم باشد آزمایش‌ها دیگری مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن نیز نیاز باشد.
MRI نشان می‌دهد که آیا دیسک TMJ هنگام حرکت فک در موقعیت مناسبی قرار می‌گیرد یا خیر. سی‌تی‌اسکن نیز جزئیات استخوانی مفصل را نشان می‌دهد. پزشکان با انجام این معاینات یک‌به‌یک مشکلات احتمالی را بررسی و رد یا تأیید می‌کنند تا علت نهایی صدا دادن فک را پیدا کنند.
آیا صدا دادن فک خطرناک است؟
اختلال صدای مفصل فک ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد. اما تشخیص اینکه این عارضه خطرناک است یا نه تنها با مراجعه به دندانپزشک امکان‌پذیر است. خطرناک بودن صدا دادن فک به دلیل ایجاد صدا بستگی دارد. در برخی موارد این اختلال میتواند تاثیر مستقیمی بر عملکرد مغز داشته باشد. همچنین سخت باز و بسته شدن دهان روی صحبت کردن، جویدن غذا، گوارش و کیفیت زندگی تاثیر منفی دارد.
برای صدا دادن فک به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر صدای مفصل فک شما با درد همراه نیست معمولا نیازی به مراجعه به پزشک و درمان ندارید. اما اگر درد دارید، فک‌تان قفل میشود و حرکت دادن فک برایتان دشوار است، برای یافتن علت دقیق صدا دادن فک هنگام غذا خوردن یا باز و بسته کردن دهان، می‌توانید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه نمایید.
عموما برای رفع مشکل صدای مفصل فک در ابتدا روش‌های درمانی غیر جراحی مانند تغییر سبک زندگی و فیزیوتراپی انجام می‌گیرد که در اغلب موارد مشکل صدا دادن و درد فک را رفع می‌کند. چنانچه به اختلال مفصل گیجگاهی شدید مبتلا باشید یا مفصل فک شما صدای زیادی داشته باشد برای روش‌های درمانی دیگر از قبیل رفع مال اکلوژن و جراحی فک به متخصص جراحی فک و صورت ارجاع داده می‌شوید.
چه بیماری هایی بوجود آورنده صدای قولنج فک هستند؟
بیماری هایی که بوجود آورنده صدای قولنج فک هستند به شرح زیر می‌باشد :
- ناهنجاری در دندان ها
- عفونت دهان و دندان
- آسیب به فک
- آرتروز فک
- سندرم درد میوفاسیال
- تومور ها
- آپنه خواب
درمان پزشکی صدای فک
ممکن است محافظ شبانه برای جلوگیری از دندان قروچه در هنگام خواب، تجویز شود. همچنین بسته به علت بروز عارضه صدای مفصل فک یا وجود سایر شرایط پزشکی، ممکن است مداخلات حرفه ای زیر ضروری باشد:
- دارو: دوزهای بالای NSAID ها، شل کننده های عضلانی، داروهای ضد اضطراب، یا داروهای ضد افسردگی ممکن است توسط پزشک یا دندانپزشک برای کنترل عارضه صدای مفصل فک تجویز شود.
- تجهیزات دهانی: ممکن است از آتل یا محافظ شب برای جلوگیری از ایجاد فشار بر دندان ها استفاده شود. این تجهیزات می توانند مال اکلوژن دندان ها را نیز درمان کنند.
- درمان های دندانپزشکی: در مواردی مانند اوربایت، آندربایت و سایر مشکلات دندانی نیز ممکن است از طریق مداخلات دندانپزشکی برای کاهش صدای مفصل فک اقدام شود.
- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS): با استفاده از جریان های الکتریکی، TENS عضلات فک و صورت را شل می کند تا درد را تسکین دهد.
- تزریق داروهای تسکین دهنده: برای افراد مبتلا به سندرم درد میوفاسیال، تزریق داروهای مسکن می تواند به تسکین درد فک منجر شود.
- کمپرس گرم: اعمال گرما روی مفصل فک ممکن است حرکات فک را بهبود بخشد و درد را متوقف کند.
- لیزر درمانی TMJ: این روش های درمانی به طرز چشمگیری درد فک، دهان و گردن را کاهش می دهند.
- جراحی: این معمولا آخرین راه حل برای افرادی است که با عارضه صدای مفصل فک درگیر هستند. نوع جراحی به نوع عارضه ایجاد شده بستگی دارد.
درمان خانگی صدا دادن فک
رژیم غذایی نرم:
سعی کنید که حتما از مواد غذایی نرم استفاده کنید و از مصرف مواد غذایی سفت خودداری کنید. غذا را به تکه های کوچک تقسیم کنید و با دندان های عقب بجوید. از فشار به دندان های جلو حین غذا خوردن خودداری کنید.
مشاوره:
از جمله مهم ترین دلیل این عارضه می توان به مشکلات و ضعف اعصاب اشاره داشت و درمان مشاوره ای در کنار درمان فیزیکی بسیار مفید بوده و زودتر به نتیجه دلخواه می رسید.
درمان فیزیکی:
در روش های فیزیکی از گرما دادن، ماساژ گردن، امواج مافوق صوت و این دست موارد استفاده می شود.
درمان های دارویی:
در درمان دارویی این عارضه از مسکن ها برای کاهش درد، التهاب، کاهش صدای مفصل فک و … استفاده می شود.
اصلاح حالت گاز گرفتن:
در این روش برای اصلاح گاز گرفتن شکل دندان ها مورد درمان قرار می گیرد.
جایگزین کردن دندان از دست رفته:
در این روش دندان از دست رفته را با روش هایی مانند پروتز و یا ایمپلنت توسط بهترین جراح ایمپلنت در تهران، پر می کنند. خالی بودن دندان سبب تغییر شکل دندان های کناری و آسیب به دیگر اجزای صورت می شود.
نایت گارد:
استفاده از نایت گارد نیز به رفع دندان قروچه و درد فک کمک می کند.
نتیجه گیری
علت صدا دادن فک هنگام باز و بسته کردن دهان، صحبت کردن و جویدن غذا معمولا سندروم مفصل گیجگاهی فک است. این عارضه اغلب با علائم دیگری مانند قفل شدن فک، درد دندان، سردرد، درد گوش و درد گردن همراه است. در پاسخ به مراجعینی که میپرسند، آیا صدا دادن فک خطرناک است؟ باید بگوییم که این عارضه میتواند خطراتی به همراه داشته باشد.
اگر چه در برخی موارد درمان خانگی صدا دادن فک امکان‌پذیر است؛ اما بهتر است برای تشخیص علت و درمان این اختلال به دندانپزشک مراجعه نمایید. اغلب بیمارانی که به پزشک مراجعه می‌کنند با روش‌های غیر جراحی قابل درمان بوده و تنها تعداد کمی از آن‌ها به جراحی فک نیاز دارند.
در صورتی که باردار هستید و صدا دادن و قفل شدن فک شما را آزار می‌دهد، هنگام مراجعه به دندانپزشک این موضوع را به او اطلاع دهید.