دندان نهفته چیست؟
دندان نهفته، دندانی است که به هر دلیلی نتوانسته است در حفره دهان بروید و در زیر لثه یا استخوان فک گیر کرده است. این مسئله معمولاً برای دندانهای عقل و نیش بالایی رخ میدهد، زیرا این دندانها آخرین دندانهایی هستند که در فک رشد میکنند و ممکن است فضای کافی برای رویدن آنها وجود نداشته باشد. بعضی از عواملی که باعث نهفتگی دندان میشوند عبارتند از:
– تغییر مسیر رویدگی دندان به سمت جلو، عقب، جانب یا ضربدر
– وجود موانع مثل دندانهای مجاور، تودههای لثوی، کیستها یا تومورها
– وضعیت ژنتیک چون فک کوچک، تعداد زیاد دندان یا عقب ماندگی رشد فک
خارج کردن دندانهای نهفته که شایعترین آن دندان عقل نهفته می باشد یکی از جراحی هایی است که اغلب بصورت سرپایی تحت بی حسی موضعی در مطب توسط متخصص جراحی فک و صورت انجام می گیرد.البته در برخی بیماران در صورتی که تعداد بالایی دندان نهفته داشته باشند و یا بیماری خاصی داشته باشند و یا بدلیل عدم تحمل شرایط سرپایی،می توان در بیمارستان و تحت بیهوشی نیز این جراحی را انجام داد.
دندانهای عقل دائمی هستند و در انتهای فک بالا و پایین دهان قرار گرفتهاند. این دندانها معمولا بین سنین هفده تا بیست و پنج سالگی رشد میکنند. این دندان برای برخی از افراد بهشکل نهفته است. به این معنا که جای کافی برای رشد ندارد و معمولا شرایط رشد آن به یکی از اشکال زیر است:
- کنار دندان بغلی قرار دارد.
- گوشه راست دندان بعدی قرار دارد.
- مانند دندانهای دیگر صاف است، اما در کف قرار دارد.
نهفتگی دندان چه اهمیتی دارد؟
هنگام صحبت کردن و غذا جویدن برای بهترین عملکرد باید همه دندان ها در هماهنگی با یکدیگر کار کنند. در هنگام بسته بودن فک ها که دندان ها بر روی یکدیگر قرار می گیرند، برخی از آنها وظیفه آسیاب کردن و له کردن غذا و برخی دیگر وظیفه بریدن و پاره کردن غذا را بر عهده دارند.
هر یک از دندان ها در این مجموعه، نقش و وظیفه خاص خود را دارد. در صورتی که یک دندان در جای خود حضور نداشته باشد، نه تنها این بخش از دهان کار خود را انجام نمی دهد بلکه دندان مقابل آن نیز دیگر نمی تواند کاری انجام دهد چرا که در مقابل خود دندانی ندارد.
این وضعیت علاوه بر اختلال در عملکرد دهان، بر زیبایی دندان ها و لبخند و ساختار صورت نیز تاثیر می گذارند. به ویژه دندان های جلو که باعث پر و برجسته بودن لب ها می شوند.
چرا باید دندان نهفته را جراحی کرد؟
بقای دندان نهفته در فک ممکن است منجر به اختلالات و عوارض جبران ناپذیر برای سلامت دهان و فک شود. برخی از این عوارض عبارتند از:
– التهاب و عفونت لثه و بافت نرم اطراف دندان نهفته
– فشار به دندانهای همسایه و اختلال در ترازبندی و جابجایی آنها
– پوسیدگی و تخریب دندانهای نهفته و مجاور آنها
– تشکیل کیست یا تومور در اطراف دندان نهفته و آسیب به استخوان و عصب فک
– درد شدید، سردرد، گوش درد، بدبوی دهان و تب
برای جلوگیری از این عوارض، بهتر است دندان نهفته را در اسرع وقت با جراحی خارج کنید. بهترین زمان برای این کار قبل از ۳۰ سالگی است، زیرا در این سنین استخوان فک نرمتر و انعطافپذیرتر است و جراحی راحتتر و بهبودی سریعتر خواهد بود. همچنین، اگر قصد دارید درمان ارتودنسی را انجام دهید، باید قبل از شروع آن دندان نهفته خود را جراحی کنید تا جایگاه دندانهای شما حفظ شود.
جراحی بیرون کشیدن دندان نهفته چگونه است؟
معمولا جراحی ۴۵ دقیقه یا کمتر طول میکشد و جراح شما را به یکی از دو روش زیر بیهوش میکند:
- کلی، جراح به شما داروی بیهوشی میدهد و شما در طول جراحی خواب هستید.
- موضعی، جراح فقط ماده بیهوشی را به دهان شما تزریق میکند.
مرحله انجام نیز به روش زیر است.
دکتر شما لثه را برش میدهد و دندان را از آن خارج میکند، سپس آن را بخیه میزند. این بخیهها بعد از چند روز خوب میشوند. گاهی نیاز به این برش زدن نیز نیست و مانند یک دندان عادی، البته بستگی به شرایط دندان عقل دارد، دکتر آن را به کمک زور خود و تزریق بیهوشی، بیرون میکشد.
مراقبتهای بعد از عمل:
- به مدت ۳۰ دقیقه گازی که داخل دهان است را در محل فشار دهید.
- از سیگار کشیدن به مدت ۲۴ ساعت پرهیز نمایید.
- به مدت ۲ تا ۳ ساعت از صحبت کردن پرهیز نمایید.
- کمپرس و پک یخ را به طور متناوب در محل جراحی قرار دهید.
- پس از خارج کردن گاز بستنی و نوشیدنی های سرد مصرف کنید.
- مایعات خنک را با لیوان بنوشید و از نوشیدن با نی پرهیز کنید.
- از پرتاب کردن و تف کردن آب دهان به مدت ۲۴ ساعت پرهیز کنید.
- از ورزش یا فعالیت سنگین تا مدت ۲۴ ساعت پرهیز کنید.
- تا ۲۴ ساعت نشت خون مختصر وجود دارد که طبیعی است ولی در صورت خونریزی شدید با مطب تماس بگیرید.
- مقداری آزردگی و تورم به مدت چند روز در محل جراحی طبیعی است.
- داروهای تجویز شده را به دقت و طبق دستور رعایت فرمایید.