علت سرطان سر و گردن

علت سرطان سر و گردن

سرطان سر و گردن شامل انواع مختلفی از سرطانهاست که قسمت های مشخصی از این دو ناحیه بدن انسان را تحت تاثیر قرار می دهند. در اغلب موارد این نوع از سرطان، دهان، گلو و بینی تحت تاثیر قرار می گیرند. اگرچه ظهور سرطان در این بخش ها اغلب از کنترل فرد تحت تاثیر قرار گرفته، خارج هستند، اما برخی رفتارها می توانند نقش چشمگیری در ابتلا به سرطان سر و گردن داشته باشند…

تشخیص سرطان سر و گردن در مراحل اولیه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر همین اساس، تشخیص نشانه ها و علائم آن مهم است. این مساله به طور ویژه برای افرادی که سابقه خانوادگی یا سبک زندگی آنها می تواند خطر ابتلا به این نوع از سرطان را افزایش دهد، حیاتی می باشد.

علل ابتلا به سرطان سر و گردن که در نواحی مختلف این اندام رخ می دهند متفاوت است. اما برخی از موارد در تمامی آنها یکسان است. استفاده از سیگار، الکل و ابتلا به برخی از بیماری های عفونی از جمله HPV می تواند باعث بروز برخی از انواع سرطان در گلو شودیکی دیگر از مواردی که خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می دهد جنسیت است. معمولا مردان بیشتر از زنان به سرطان گلو  مبتلا می شوند.

از انواع سرطان سر و گردن می توان به سرطان حنجره و هیپوفارنکس، سرطان حفره دهان و اوروفارنکس، سرطان نازوفارنکس نام برد. به طور کلی، رشد غیر طبیعی سلول ها در هر یک از نواحی حفره دهان و حلق باعث بروز سرطان می شود. ممکن است شنیدن نام سرطان برای بیماران کمی دلهره آور باشد. اما نگران نباشد. امروزه پیشرفت های زیادی در حوزه سرطان شناسی صورت گرفته است و بیماران می توانند پس از درمان به زندگی بازگردند. چیزی که اهمیت زیادی دارد این است که بیماران باید پس از مشاهده علائم سریعا برای چک کردن سلامتی خود به پزشک مراجعه نمایند.

سرطان سر و گردن یکی از انواع این بیماری‌هاست که می‌تواند در نقاط مختلفی از سر و گردن ایجاد شود. برای مبارزه مؤثر با این بیماری و بهبود شانس‌های درمان موفق، تشخیص سرطان سر و گردن در مراحل زودرس بسیار حائز اهمیت است.

این سرطان ها می توانند در مکان های زیر شروع شوند:

  • داخل و پشت بینی
  • در دهان، از جمله زبان، لثه و سقف دهان
  • در پشت دهان و حلق (حلق) که شامل سه بخش به نام‌های نازوفارنکس، اوروفارنکس و هیپوفارنکس است.
  • در حنجره (جعبه صدا)
  • روی لب، اگرچه سرطان روی لب نوعی سرطان پوست است.
  • در غده هایی که برای دهان بزاق تولید می کنند، اما این موارد نسبتاً نادر هستند.

برای کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های سر و گردن و پیشگیری از تشخیص سرطان حنجره، از محصولات تنباکو استفاده نکنید، مقدار الکلی را که می‌نوشید محدود کنید، از برنزه کردن داخل خانه خودداری کنید و در مورد واکسیناسیون HPV با پزشک خود صحبت کنید.

نشانه های سرطان سر و گردن:

۱. توده های گردنی

 سرطان هایی که در سر یا گردن شروع می شوند، معمولاً قبل از انتشار به نواحی دیگر، به عقده های لنفاوی گردن دست اندازی می کنند. توده گردنی که بیش از دو هفته ادامه یابد، باید سریعاً توسط پزشک بررسی شود. البته تمام توده ها، سرطانی نیستند، اما یک یا چند توده گردنی ممکن است اولین علامت سرطان دهان، گلو، حنجره، تیروئید یا لنفوم ها و سرطان های خون باشد. چنین توده هایی معمولاً بدون درد بوده و پیوسته بزرگتر می شوند.

۲. تغییر صدا

اکثر سرطان های حنجره موجب تغییر صدا می شوند. اگر چه بیشتر تغییرات صدا ناشی از سرطان نیستند، ولی شما نباید ریسک کنید. اگر تغییر صدا بیش از دو هفته طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.

۳. غده دهانی

بیشتر سرطان های دهان یا زبان موجب یک زخم یا تورم می شوند که از بین نمی رود. این ها ممکن است بی درد و بنابراین گمراه کننده باشند. خونریزی نیز ممکن است اتفاق بیفنتد، ولی معمولاً تا مراحل پیشرفته دیده نمی شود. اگر زخم یا توده دهانی همراه با توده گردنی باشد، باید توسط پزشک بررسی شود؛ علاوه بر این هر زخم یا تورم دهانی که بعد از یک هفته رفع نشود، باید توسط پزشک معاینه شود. ممکن است نمونه برداری لازم باشد.

۴. بالا آوردن خون

در این مورد معمولاً علت، سرطان نیست. اگرچه تومورهای بینی، دهان،گلو یا ریه ها می توانند باعث خونریزی شوند. اگر خون در بزاق یا خلط شما دیده شد و بیش از چند روز ادامه یافت، باید به پزشک مراجعه کنید.

۵. مشکلات بلع

سرطان گلو یا مری ممکن است بلع غذاهای جامد و گاهی مایعات را مشکل کند. اگر تقریبا همیشه دچار مشکل بلع هستید، باید توسط پزشک معاینه شوید. معمولا رادیوگرافی بلع باریم یا آندوسکوپی مری برای پیدا کردن علت، انجام می شود.

۶. تغییرات پوستی

شایع ترین سرطان سر و گردن، سرطان سلول بازال پوست می باشد. خوشبختانه در صورت درمان زودهنگام، نتیجه عالی می باشد. این سرطان اغلب در نواحی در معرض آفتاب، مثل پیشانی، صورت و گوش ها رخ می دهد، ولی می تواند در هر جایی روی پوست ایجاد شود. انواع دیگر سرطان پوستی مثل سرطان سلول سنگفرشی و ملانوم بدخیم هم در سر و گردن روی می دهند. اکثر سرطان های سلول سنگفرشی، روی لب تحتانی و گوش ایجاد می شوند.زخم های صورت و لب و گوش که بهبود نمی یابند، تغییر رنگ سیاه یا سیاه- آبی پوست، تغییر در خال های صورت مثل تغییر اندازه، رنگ یا خونریزی باید توسط پزشک بررسی شوند.

۷. گوش درد مداوم

درد مداوم در گوش یا اطراف آن در هنگام بلع می تواند نشانه عفونت یا تومور گلو باشد. به خصوص اگر این حالت همراه با اشکال بلع، خشونت صدا، یا توده گردنی باشد، باید آن را جدی گرفت و معاینه توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی توصیه می شود.

روش‌های تشخیص سرطان سر و گردن

برای تشخیص سرطان سر و گردن، پزشک ابتدا به‌صورت جامع تاریخچه پزشکی فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد و سپس اقدام به انجام بررسی‌های جسمانی و آزمایش‌های لازم می‌کند. تصویربرداری مانند اسکن CT، اسکن MRI، اسکن PET-CT و اندوسکوپی نیز از جمله ابزارهایی هستند که به‌کار می‌روند تا تصویر دقیق‌تری از منطقه مورد نظر به دست آید. همچنین، برخی از بیماری‌ها نیازمند بیوپسی هستند تا نمونه‌های بافتی برای تشخیص میکروسکوپی گرفته شود.

تشخیص سرطان سر و گردن با روش های متعددی انجام می‌شود. با توجه به این موضوع که مصرف دخانیات و الکل برای بدن بسیار خطرناک است و می تواند باعث بروز سرطان مری و ریه نیز شود، بهتر است وضعیت جسمانی بیمار به طور کلی مورد بررسی قرار گیرد. به همین دلیل، در مرحله اول پزشک پاناندوسکوپی انجام می دهد تا مشخص گردد سرطان از کجا شروع شده است.

بیوپسی

مطمئن ترین روش برای تشخیص سرطان سر و گردن بیوپسی است. ابتدا پزشک یک قطعه کوچک از بافت از سلول‌ها را برمی‌دارد، و سپس آن را برای پاتولوژیست ارسال می کند. پاتولوژیست این نمونه ها را مورد بررسی قرار می دهد و اطلاعات مناسبی را در مورد تومور در اختیار پزشک قرار می دهد.

سیتولوژی لایه برداری

برای سیتولوژی لایه برداری، پزشک ناحیه تغییر یافته را که احتمال وجود تومور می رود می خراشد و بافت جمع آوری شده را روی یک لام شیشه ای قرار می دهد. سپس رنگی را به این نمونه وارد می کند تا سلول ها به وضوح دیده شوند. اگر هر یک از سلول ها غیر طبیعی به نظر برسد، می توان آن ناحیه را بیوپسی کرد. این آزمایش به سادگی انجام می شود و درد کمی دارد.

ام آر آی و سی تی اسکن

گاهی پزشک تصمیم می گیرد برای تشخیص تومور در ناحیه سر و گردن ام آر آی و سی تی اسکن انجام دهد.

عمل جراحی

4 نوع جراحی وجود دارد که می توان برای درمان سرطان حنجره استفاده کرد. آن ها هستند:

  • برداشتن آندوسکوپی
  • لارنژکتومی جزئی
  • لارنژکتومی کامل
  • رزکسیون آندوسکوپی

در اکثر موارد روش غالب درمانی جراحی بوده که در درمان این بیماری بسیار مؤثر است. توانایی تکلم و غذا خوردن بیمار برای مدت زمانی تحت تأثیر قرار می‌گیرند. پرتو درمانی نیز البته با درجه کمی کمتر انجام می‌شود. عوارض جانبی احتمالی آن دلیل عدم تمایل پزشک و نیز بیمار برای انجام چنین روند درمانی است. شیمی درمانی به عنوان درمان و اقدام پیشگیرانه جهت متوقف ساختن، سرایت سرطان به نواحی دیگر بدن بکار برده می‌شود. سرطانهای سر و گردن می‌توانند مجدداً عود کرده و به سرعت پخش شوند و جهت مقابله با چنین پیشرفتی، به اثر قوی داروهای شیمی درمانی نیاز است.

Leave a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *