نفس کشیدن از دهان به جای بینی می تواند نتیجه عوامل مختلف باشد اما مهمترین علل آن عبارتند از:
مشکلات مرتبط با دهان، دندان و فک
بیرون زدگی دندان ها و همچنین جلوزدگی یا عقب رفتگی یکی از فک ها باعث می شود که لب ها و دهان هیچگاه به صورت کامل بسته نشود. این امر می تواند باعث خشکی دهان، بوی بد دهان و تنفس دهانی شود.
احتقان و انسداد مجاری بینی
نفس کشیدن از طریق دهان می تواند در نتیجه انسداد در مجاری بینی باشد. برای مثال این انسداد می تواند ناشی از انحراف تیغه بینی، بزرگ شدن توربین ها یا پولیپ بینی باشد. که در این حالت باید با مداخل پزشکی مثلا انجام عمل بینی برطرف شود.
التهاب مخاط بینی
بافت نرم موجود در مجاری بینی به راحتی می تواند به دلیل التهاب مربوط به آلرژی بزرگ شود و یا بافت ها به دلیل کمبود استفاده بزرگ شوند. اگر چنین مشکلی پیش بیاید ما با انواع التهابات بافت نرم بینی و آلرژی ها روبرو خواهیم شد که در نتیجه آن تنفس دهانی را تجربه خواهیم کرد. اما در صورت تنفس مداوم از بینی، بافت های مجاری بینی معمولاً فشرده تر و سالم ترند.
بزرگ شدن لوزه ها
لوزه ها و آدنوئیدهای بزرگ شده همچنین می توانند انجام تنفس از طریق بینی را محدود کرده و باعث تنفس دهانی شوند. مشکل بزرگ بودن و یا ملتهب بودن لوزه ها در بچه ها شایع است و باید در اولین فرصت برای برداشتن آن ها اقدام شود.
عفونت تنفسی جدی
هنگامی که یک نوزاد یا کودک خردسال دچار عفونت تنفسی جدی در مجاری هوایی فوقانی می شود، تنفس دهانی به ناچار به جریان خواهد افتاد تا بتواند تهویه بدن را تامین کند. به محض بهبود عفونت، تنفس بینی بازمیگردد اما اگر عفونت دیرتر درمان شود کودک ممکن است به صورت عادت از دهان تنفس خود را ادامه دهد.
عوارض تنفس دهانی
تنفس از طریق دهان عوارض متعددی به همراه دارد. اما ممکن است یک نفر به همه این عوارض دچار نشود.
- احتمال بالاتر عوارض دندانی نظیر پوسیدگی یا بیماری‌های لثه
- احتمال بالاتر خروپف یا وقفه تنفسی
- مشکل در اتصال دو فک
- رشد نامتناسب فک پایینی
- مشکل در صحبت و بلع
- عدم جفت شدن مناسب دندان‌ها روی هم
- لوزه های بزرگتر
- بدتر شدن علائم آسم
نشانه های تنفس از طریق دهان
در بیشتر مواقع و تا زمانی که مشکلات جدی بروز پیدا نکنند، فرد متوجه نفس کشیدن از طریق دهان نشده و به دنبال درمان تنفس دهانی و علاج خوابیدن با دهان باز نیز نمی‌رود. توجه به علائم زیر می‌تواند در رفع سریع علت بد نفس کشیدن کودکان و درمان نفس کشیدن با دهان در کودکان نیز به شما کمک کند:
- خروپف در هنگام خواب و بیدار شدن با خستگی و بد خلقی
- خشک شدن لب به همراه خشکی و بدبو شدن دهان
- خواب آلودگی و مشکل در تمرکز
- سیاه شدن زیر چشم
- گرفتگی صدا
درمان تنفس دهانی و روش های آن
نگاهی کوتاه بالا به عوارض تنفس دهانی کافیست تا متوجه ضرورت انجام درمان تنفس دهانی و درمان دهان باز هنگام خواب شویم. درمان نفس کشیدن با دهان در کودکان و بزرگسالان روش های مختلفی دارد. هر روش در درمان تنفس از طریق دهان برای علت خاصی کاربرد دارد:
- اگر گرفتگی بینی در اثر آلرژی یا سرماخوردگی علت سخت نفس کشیدن از بینی و علت بد نفس کشیدن کودکان باشد، داروها و لوازم زیر برای درمان تنفس دهانی و درمان نفس کشیدن با دهان در کودکان تجویز می‌شوند:
- گیره های مخصوصی که در سوراخ های بینی گذاشته شده و مانع خروپف می‌شوند.
- نوار چسب های مخصوصی ببرای چسباندن روی پل بینی و بهبود تنفس
- اسپری های استروئیدی برای بینی
- داروهای ضد احتقان بینی
- آنتی هیستامین
- اگر دچار استرس و اضطراب هستید، تمرینات یوگا و مدیتیشن می‌تواند تا حد موثری علاج خوابیدن با دهان باز و علاج خوابیدن با دهان باز باشد.
- در صورت ابتلا به آپنه انسدادی خواب، برای درمان تنفس دهانی و مشکلات آن دکتر استفاده از ماسکی به نام CPAP هنگام خواب را تجویز کند. این ماسک با هدایت فشار هوا باعث می‌شود که مجاری تنفسی باز بماند و مسدود نشود.
- جراحی لوزه و آدنوئید برای درمان نفس کشیدن با دهان در کودکان و رفع علت بد نفس کشیدن کودکان بسیار رایج است.
- علاوه بر مورد قبل برای درمان نفس کشیدن با دهان در کودکان، دندانپزشک ممکن است استفاده از دستگاهی (براکت‌ها و دیگر دستگاه های ارتودنسی) را برای گسترش کام و باز کردن مجاری تنفسی، سینوس‌ها و درمان تنفس دهانی و مشکلات آن پیشنهاد دهد.
- اگر تنفس دهانی و مشکلات آن ریشه در شکل مجاری تنفس داشته باشد، جراحی بینی یکی از روش های احتمالی درمان تنفس از طریق دهان خواهد بود.